اختلالات تشنجی

در اختلالات تشنجی، فعالیت الکتریکی مغز به طور دوره ای مختل می شود و در نتیجه درجاتی از اختلال عملکرد مغزی موقتی ایجاد می شود.

• بسیاری از افراد درست قبل از شروع تشنج احساسات غیرعادی دارند.

• برخی از تشنج ها باعث لرزش غیرقابل کنترل و از دست دادن هوشیاری می شوند، اما گاهی اوقات افراد به سادگی از حرکت می ایستند یا از آنچه در حال رخ دادن است بی اطلاع می شوند.

• پزشکان تشخیص را بر اساس علائم مشکوک می کنند، اما معمولاً برای شناسایی علت، تصویربرداری از مغز، آزمایش خون و الکتروانسفالوگرافی (برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز) مورد نیاز است.

• در صورت نیاز، داروها معمولاً می توانند به جلوگیری از تشنج کمک کنند.

عملکرد طبیعی مغز نیازمند تخلیه منظم، سازمان یافته و هماهنگ تکانه های الکتریکی است. تکانه های الکتریکی مغز را قادر می سازد تا با نخاع، اعصاب و ماهیچه ها و همچنین درون خود ارتباط برقرار کند. زمانی که فعالیت الکتریکی مغز مختل می شود، ممکن است تشنج ایجاد شود.

حدود 2 درصد از بزرگسالان در دوره ای از زندگی خود دچار تشنج می شوند. دو سوم این افراد هرگز یکی دیگر ندارند. اختلالات تشنج معمولاً در اوایل کودکی یا در اواخر بزرگسالی شروع می شود.

انواع تشنج

تشنج را می توان به شرح زیر توصیف کرد:

• صرع: این تشنج ها محرک ظاهری ندارند (یعنی غیر قابل تحریک هستند) و 2 بار یا بیشتر رخ می دهند. یک تشنج صرع محسوب نمی شود. تشنج های صرع را اختلال تشنجی یا صرع می نامند. آنچه باعث تشنج صرع می شود اغلب ناشناخته است (صرع ایدیوپاتیک نامیده می شود). اما ممکن است به دلیل اختلالات مغزی مختلف مانند ناهنجاری های ساختاری، سکته مغزی یا تومورها ایجاد شوند . در چنین مواردی به آنها صرع علامتی می گویند. صرع علامت دار در میان نوزادان و افراد مسن بیشتر شایع است .

• غیرصرع: این تشنج ها توسط یک اختلال برگشت پذیر یا یک وضعیت موقتی که مغز را تحریک می کند، مانند عفونت، ضربه به سر، یا واکنش به یک دارو تحریک می شوند. در کودکان، تب می تواند باعث تشنج غیرصرعی (به نام تشنج تب ) شود.

برخی از اختلالات روانی می توانند علائمی شبیه تشنج ایجاد کنند که به آنها تشنج غیرصرعی روانی یا تشنج کاذب می گویند.

علل اختلالات تشنج

اینکه کدام علل شایع تر هستند به زمان شروع تشنج بستگی دارد:

• قبل از 2 سالگی: تب های بالا یا ناهنجاری های متابولیک موقت، مانند سطح غیر طبیعی قند خون (گلوکز)، کلسیم، منیزیم، ویتامین B6 یا سدیم، می تواند باعث یک یا چند تشنج شود. پس از رفع تب یا ناهنجاری، تشنج رخ نمی دهد. اگر تشنج‌ها بدون چنین محرک‌هایی تکرار شوند، احتمالاً علت آن آسیب در حین تولد ، نقص مادرزادی یا ناهنجاری متابولیک ارثی یا اختلال مغزی است.

• 2 تا 14 سال: اغلب، علت ناشناخته است

• بزرگسالان: آسیب به سر ، سکته مغزی یا تومور ممکن است به مغز آسیب برساند و باعث تشنج شود. ترک الکل (ناشی از قطع ناگهانی نوشیدن) یکی از علل شایع تشنج است. با این حال، در حدود نیمی از افراد در این گروه سنی، علت ناشناخته است.

• افراد مسن: علت ممکن است تومور مغزی یا سکته مغزی باشد.

تشنج بدون علت قابل شناسایی را ایدیوپاتیک می نامند.

شرایطی که مغز را تحریک می کند - مانند صدمات، برخی داروها، کم خوابی، عفونت ها، تب - یا مغز را از اکسیژن یا سوخت محروم می کند - مانند ریتم غیر طبیعی قلب ، سطح پایین اکسیژن در خون، یا سطح بسیار پایین. قند در خون ( هیپوگلیسمی ) - می تواند یک تشنج منفرد را ایجاد کند، چه فرد دچار اختلال تشنج باشد یا نه. تشنجی که در نتیجه چنین محرکی ایجاد می شود، تشنج تحریک شده نامیده می شود (و بنابراین یک تشنج غیرصرعی است).

افراد مبتلا به اختلال تشنج در صورت بروز موارد زیر بیشتر در معرض تشنج هستند:

• آنها تحت فشار جسمی یا روحی بیش از حد هستند.

• مست هستند یا از خواب محروم هستند.

• آنها به طور ناگهانی نوشیدن یا استفاده از داروهای آرام بخش را متوقف کرده اند.

اجتناب از این شرایط می تواند به جلوگیری از تشنج کمک کند.

به ندرت، تشنج با صداهای تکراری، چراغ های چشمک زن، بازی های ویدیویی یا حتی لمس قسمت های خاصی از بدن ایجاد می شود. در چنین مواردی به این اختلال صرع رفلکس می گویند.